୨୦୨୯ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ଲକ ପୁନର୍ଗଠନ…..

ରିପୋର୍ଟ କାର୍ଡ / ଭୁବନେଶ୍ୱର

୨୦୨୭ରେ ରାଜ୍ୟରେ ତ୍ରିସ୍ତରୀୟ ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ; କିନ୍ତୁ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ପଞ୍ଚାୟତ ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯିବ। ଏଥିପାଇଁ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବିଭାଗ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛି ବୋଲି ବିଭାଗୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ରବିନାରାୟଣ ନାଏକ କହିଛନ୍ତି। ମଙ୍ଗଳବାର ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ଓ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଡ. ହରିବାବୁ କମ୍ଭମପାଟି ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲା। କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନାର ସୁଫଳ ପ୍ରତ୍ୟେକ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବା ସହ ପଞ୍ଚାୟତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲୋକଙ୍କ ନିକଟତର ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଶାସନକୁ ଅଧିକ ଲୋକାଭିମୁଖୀ କରିବ, ତେଣୁ ରାଜ୍ୟରେ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଦିଗରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବିଭାଗକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ଏସମ୍ପର୍କରେ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ଓ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନାଏକ କହିଛନ୍ତି, ଦେଶର କିଛି ରାଜ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଗାଁକୁ ପଞ୍ଚାୟତ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି। ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରତି ଗାଁକୁ ପଞ୍ଚାୟତ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯିବ କି ନାହିଁ ତାହା ତ କୁହାଯାଇପାରିବନାହିଁ। ହେଲେ ରାଜ୍ୟରେ ପଞ୍ଚାୟତ ପୁନର୍ଗଠନ କରିବାକୁ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି। ଲୋକଙ୍କ ସୁବିଧା, କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ପଞ୍ଚାୟତ ପୁନର୍ଗଠନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ପଞ୍ଚାୟତ ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ୨୦୨୯ରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ରାଜ୍ୟରେ ବ୍ଲକ ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯିବ। ଏଥିପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗକୁ ନେଇ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରାଯିବ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ୨୦୧୬ରେ ତତ୍କାଳୀନ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପଞ୍ଚାୟତ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ। ୨୦୧୬ ପୂର୍ବରୁ ରାଜ୍ୟରେ ୬,୨୯୪ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ଥିବାବେଳେ ଅଧିକ ୫ଶହ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ବାରା ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଜ୍ୟରେ ୬,୭୯୪ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ରହିଛି। ରାଜ୍ୟରେ ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ବ୍ଲକ ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୮ରେ ରାଜ୍ୟରେ ୧୨୪ଟି ବ୍ଲକ ଥିବାବେଳେ ୧୯୬୧ ସୁଦ୍ଧା ୨୧୪କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ୧୯୬୩ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପୁଣି ବ୍ଲକ ପୁନର୍ଗଠନ କରି ୩୦୪କୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଇଥିଲେ। ୧୯୮୪ରେ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଉନ୍ନତ ସେବା ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ତତ୍କାଳୀନ ସରକାର ପୁଣି ବ୍ଲକ ପୁନର୍ଗଠନ କରି ୧୦ଟି ନୂଆ ବ୍ଲକ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ଏବଂ ରାଜ୍ୟରେ ମୋଟ ବ୍ଲକ ସଂଖ୍ୟା ୩୧୪ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ରାଜ୍ୟର ୬୦ଟି ବ୍ଲକରେ ଅଧିକ ପଞ୍ଚାୟତ ରହିଛି। ଲୋକଙ୍କୁ ବ୍ଲକ ମୁଖ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବାକୁ ୩୫ରୁ ୪୦କି.ମି ଦୂରତା ପଡୁଛି। ଉଦାହରଣସ୍ବରୂପ ବାଲେଶ୍ବର ଜିଲାର ଭୋଗରାଇ ବ୍ଲକରେ ସର୍ବାଧିକ ୫୦ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ଥିବାବେଳେ ଯାଜପୁର ଜିଲାର ବଡ଼ଚଣା ବ୍ଲକ ଅଧୀନରେ ୪୩ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ରହିଛି। ସେହିପରି ଗଜପତି ଜିଲାର ମୋହନା ବ୍ଲକରେ ୩୯ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ରହିଛି। ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ତ୍ବରିତ ପଞ୍ଚାୟତ ସେବା ପହଞ୍ଚିବା କଷ୍ଟକର ହେଉଛି। କୌଣସି କାମରେ ବ୍ଲକ ମୁଖ୍ୟାଳୟକୁ ଆସିବାକୁ ହେଲେ ମାଇଲ ମାଇଲ ବାଟ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡୁଛି। ପୁଣି ୧୯୫୧ରେ ରାଜ୍ୟର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧.୪୬ କୋଟି ଥିବାବେଳେ ଏବେ ପ୍ରାୟ ୪.୭୦ କୋଟି ଛୁଇଁଥିବା କୁହାଯାଉଛି।